Rechtspraak

Wetswijziging maakt bindend onderhands akkoord tussen een onderneming en zijn schuldeisers mogelijkDe Rechtspraak publiceert vandaag een nieuw procesreglement met betrekking tot een bijzondere categorie insolventiezaken. Het reglement is opgesteld omdat op 1 januari 2021 de Wet homologatie onderhands akkoord in werking treedt. Door de nieuwe wet kunnen ondernemingen, hun schuldeisers en aandeelhouders bij een dreigend faillissement een bindend onderhands akkoord sluiten. Als dit akkoord wordt bekrachtigd door de rechter, geldt het voor alle schuldeisers – ook zij die niet met het akkoord hebben ingestemd. De wet, die zijn oorsprong vindt in de vorige financiële crisis, moet voorkomen dat bedrijven failliet worden verklaard terwijl zij nog wel (deels) levensvatbaar zijn. Een onderhands akkoord kan een manier zijn om schulden te herstructureren en zo een faillissement af te wenden, is de gedachte. Pas als de rechter oordeelt dat het akkoord aan alle wettelijke eisen voldoet, is het akkoord bindend. In het nieuwe procesreglement is onder meer te lezen hoe betrokken partijen een verzoek met betrekking tot de homologatie van een onderhands akkoord kunnen indienen bij de rechtbank.Het nieuwe procesreglement treedt op 1 januari 2021 in werking en is te vinden op de reglementen-, procedures- en formulierenpagina.

94 procent van alle mediation-strafzaken met minderjarigen in 2020 is geslaagdIn 2020 is tot nu toe in 100 jeugdstrafzaken een mediationtraject doorlopen, waarbij in maar liefst 94 zaken overeenstemming is bereikt tussen het slachtoffer en de dader in de zaak. Zo blijkt uit de laatste cijfers van de Raad voor de rechtspraak over mediation-trajecten waar jongeren (tot 18 jaar) bij betrokken zijn. Volgens strafrechter en landelijk coördinator Judith Uitermark blijkt hieruit dat bewustwording voor mediation in het jeugdstrafrecht in de strafketen groeit. ‘Een bovengemiddeld goed resultaat.'Met mediation in het strafrecht, een vorm van herstelrecht, wordt geprobeerd om geschillen die partijen met elkaar hebben in een strafzaak door overleg met elkaar te laten oplossen. Als het over jeugdzaken gaat betreft het meestal geweldsdelicten, diefstal of vernieling. Tussen 1 december 2019 en 1 november 2020 zijn er in totaal 1095 strafzaken door officieren en rechters doorverwezen naar een mediationtraject, waarvan 716 trajecten in zaken van volwassenen, 152 in zaken van adolescenten (18-23 jaar) en 227 jeugdzaken (jongeren tot 18 jaar). Niet alle doorverwezen zaken leiden daadwerkelijk tot de start van een mediationtraject, bijvoorbeeld omdat zowel slachtoffer als dader uiteindelijk moeten instemmen met zo'n traject.Mediation in jeugdzakenBij jeugdzaken wordt mediation dan ook steeds vaker ingezet, zelfs in tijden van de coronacrisis. Van alle 112 jeugdzaken die zijn gestart in mediation bij jeugdzaken zijn er dit jaar al 100 afgerond. 94 zaken zijn geslaagd, in 6 zaken werd er geen overeenstemming bereikt. Bij 25 zaken hebben de betrokken partijen daarnaast ook afspraken gemaakt over schade die is ontstaan door het strafbare feit. Mediation in jeugdstrafzaken is daarnaast snel: de gemiddelde doorlooptijd is 13 dagen, tegen 15 dagen in andere mediationzaken.Extra aandacht voor jeugdzakenVolgens Judith Uitermark is een opvallend verschil met voorgaande jaren. ‘In 2019 waren er in totaal 213 jeugdzaken doorverwezen en nu zijn dat er al meer, 227, en het jaar is nog niet voorbij. Niet alle zaken starten echt bij de mediator, omdat we zeker willen weten dat verdachte en slachtoffer echt voor het traject willen gaan.. De zaken die vervolgens starten zijn daarom vaak kansrijk, Vanuit de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie (OM) is dit jaar extra aandacht geweest voor het eerder en vaker inzetten van mediation in jeugdstrafzaken, dus dat kan ook hebben bijgedragen. Net als het beleidskader dat begin dit jaar door het ministerie gemaakt is.'Goede ontwikkelingUitermark is zeer tevreden over deze groeiende bewustwording in de strafketen over het nut van mediation. ‘Wij vinden dit een erg goede ontwikkeling. De resultaten zijn bovendien bovengemiddeld goed. Het gros van alle zaken die starten met een mediation in het jeugdstrafrecht, is dit jaar dus geslaagd afgerond met een slotovereenkomst die naar de officier en/of de rechter wordt gestuurd, zodat met de positieve uitkomst en de gemaakte afspraken rekening kan worden gehouden bij de afdoening van de strafzaak.'Hoe werkt mediation?Elke rechtbank en bijna elk gerechtshof heeft een eigen mediationbureau. Stemmen de betrokkenen in met het aanbod voor een mediationtraject, dan krijgen ze eerst ieder afzonderlijk een gesprek. Daar blijkt of een confrontatie tussen de 2 partijen een goed idee is. Na afloop van de mediation wordt de zaak altijd verder behandeld door de officier of de rechter. Als de mediation slaagt en betrokkenen afspraken hebben gemaakt, zal de officier besluiten om de verdachte al dan niet verder te vervolgen. Was de zaak al voor de rechter gebracht, dan wordt bij een geslaagde mediation daarmee rekening gehouden in het oordeel van de rechter.Lees alles over mediation in strafzaken op onze speciale pagina op Rechtspraak.nl.

Experimenten met een eenvoudige, snelle en goedkope gang naar de rechter gaan een nieuwe fase in. Verschillende rechtbanken bieden mensen met alledaagse problemen (burenruzies of conflicten tussen huurder en huisbaas bijvoorbeeld) de kans om hun zaak voor te leggen aan een rechter die helpt bij het zoeken naar een oplossing. Dat kan alleen als beide partijen vrijwillig meedoen, wat vaak niet lukt. Dankzij een wetswijziging kunnen de Rechtspraak en het ministerie van Justitie en Veiligheid nu een nieuwe, verplichte procedure voorbereiden. Het streven is dat die proef volgende zomer van start gaat, schrijft minister Dekker (Rechtsbescherming) vandaag aan de Tweede Kamer. BesprekenJuridische procedures zijn duur, complex en niet altijd geschikt voor het oplossen van alledaagse conflicten tussen mensen. De rechter bepaalt wie er gelijk krijgt, maar dat lost het probleem vaak niet op. Daarom experimenteren rechtbanken sinds enkele jaren met de spreekuurrechter, wijkrechter, regelrechter en overlegrechter. Mensen kunnen daar zonder dagvaarding terecht en hoeven geen stukken aan te leveren, een eenvoudig aanmeldformulier is voldoende. De rechter nodigt de andere partij uit, bespreekt het probleem en helpt bij het zoeken naar een oplossing. Lukt dat niet, dan hakt hij alsnog de knoop door. VrijwilligHet verloop van gerechtsprocedures is in de wet vastgelegd. Rechtbanken kunnen alleen experimenteren met afwijkende procedures op basis van artikel 96 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Daarvoor is vereist dat beide partijen vrijwillig meedoen. Maar wie al jaren ruzie heeft met de buurman, stemt niet makkelijk in met een door hem voorgestelde gang naar de rechter. Daardoor blijft het aantal zaken van deze laagdrempelige rechters beperkt. Dat is jammer, want een evaluatie van de Haagse wijkrechter en de Rotterdamse regelrechter wijst uit dat de ervaringen positief zijn. VerplichtKomende zomer wordt de Tijdelijke experimentenwet rechtspleging van kracht. Die maakt het mogelijk om in experimenten bij algemene maatregel van bestuur (AMvB) af te wijken van procedurele vereisten. Daarmee kunnen partijen verplicht worden om mee te werken aan een procedure bij de ‘nabijheidsrechter'. Als daardoor het aantal zaken toeneemt, wordt het ook makkelijker om conclusies uit dit experiment te trekken. Dat is van belang om te beoordelen of de nabijheidsrechter op den duur een vaste plaats bij alle rechtbanken kan krijgen. Maatschappelijk effectieve rechtspraak (MER)Minister Dekker informeerde de Kamer ook over andere vernieuwingen waar de Rechtspraak aan werkt onder de noemer maatschappelijk effectieve rechtspraak (MER), zoals een andere aanpak van rechtszaken over schulden en multiproblematiek, complexe echtscheidingen, toezicht op bewindvoerders en strafrechtelijke procedures die gericht zijn op een oplossing. ‘Ik ben bij veel projecten op bezoek geweest en (….) was onder de indruk van het grote enthousiasme waarmee word geprobeerd om het recht dichter bij de mensen te brengen en bij te dragen aan oplossingen', schrijft de minister. ‘Het is goed te constateren dat in de komende periode de eerste stappen worden gezet naar bestendiging en institutionalisering van de opbrengst.'Daarnaast komen in zijn brief digitale ontwikkelingen bij de Rechtspraak aan bod, waarin mede door de coronacrisis vooruitgang is geboekt.

Daling volgt na kortstondige stijging in septemberRechtbanken hebben in oktober 236 faillissementen uitgesproken. Dit zijn er 76 minder dan een maand eerder en 191 minder in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, een daling van respectievelijk 24 en 45 procent. Dit blijkt uit cijfers van de Raad voor de rechtspraak. Nog niet eerder dit jaar werden zo weinig faillissementen uitgesproken. De daling komt nadat in september voor het eerst sinds juli een stijging van het aantal faillissementen werd gezien. Vorige maand gingen 176 rechtspersonen (bedrijven/organisaties) en 60 natuurlijke personen (individuen) failliet. Met de coronacrisis in het achterhoofd is het lage aantal faillissementen opvallend te noemen. Het zijn voor veel mensen en ondernemingen financieel zware tijden. Een stijging van het aantal faillissementen lijkt dan aannemelijk, maar het tegendeel is op dit moment het geval. De oorzaak van de daling is niet onderzocht, en het is nog te vroeg om conclusies te trekken.Wel valt op dat er op dit moment relatief weinig partijen het faillissement van een schuldenaar aanvragen. Het aantal faillissementsrekesten is de afgelopen periode opvallend laag. Bovendien is in de Algemene regeling zaaksbehandeling Rechtspraak (onder 2.3) aangegeven dat de rechter bij de inhoudelijke beoordeling van een faillissementsaanvraag naar alle relevante omstandigheden zal kijken, waaronder ook de coronacrisis en de daarmee samenhangende (economische) situatie. Dit leidt er toe dat rechters op dit moment ondernemingen die in de kern gezond zijn, niet snel failliet zullen laten gaan. Mogelijk spelen ook de steunmaatregelen van de overheid een rol bij de daling. Hoe verloopt een faillissement?Als een bedrijf of persoon rekeningen niet meer betaalt, kan een faillissement worden uitgesproken door de rechtbank. Dit gebeurt duizenden keren per jaar. Als een bedrijf of persoon failliet wordt verklaard, benoemt de rechtbank een curator. De curator onderzoekt of een doorstart mogelijk is, beheert en verkoopt zo nodig de bezittingen van de failliete boedel. De curator zorgt er vervolgens voor dat, binnen wettelijke regelingen, aan de schuldeisers kan worden uitgekeerd of dat een burger kan worden toegelaten tot een wettelijke schuldsanering.Open dataDe faillissementscijfers worden maandelijks gepubliceerd en zijn ook beschikbaar als open data. Daarnaast worden alle uitgesproken faillissementen opgenomen in het openbare Centraal Insolventieregister. Meer informatie: Faillissementscijfers

Tussenevaluatie pilot ‘Geïntegreerde aanpak huiselijk geweld'Door in strafzaken over huiselijk geweld ook onderliggende problematiek te betrekken in plaats van alleen het geweldsdelict te behandelen, kan een herhaling of escalatie van het geweld mogelijk beter worden voorkomen. Zo blijkt uit een tussenevaluatie van de pilot ‘Geïntegreerde aanpak huiselijk geweld' van de rechtbank Rotterdam. Daarin werkt zij samen met het Zorg- en Veiligheidshuis, een organisatie waarin gemeenten, politie en justitie, de reclassering, Raad voor de Kinderbescherming en jeugdbeschermingsorganisaties hun krachten hebben gebundeld. In ‘combizittingen' worden in de pilot straf- en civiele zaken (familie en jeugdrecht) gecombineerd, zodat meerdere problemen van een gezin tegelijk kunnen worden aangepakt.Integrale aanpakVeel verschillende problemen in eenzelfde gezin (denk aan schulden, verslaving of agressieproblematiek) worden vaak door verschillende rechters (straf-, jeugd- en familierecht) behandeld. Het gevolg: elke rechter kent maar een deel van het verhaal en dat verkleint de kans dat er een structurele oplossing komt voor alle problematiek. Bij de rechtbank Rotterdam worden daarom sinds 2 jaar verschillende soorten zaken gecombineerd, waarbij meerdere problemen van een gezin tegelijk behandeld worden. Hierbij staat naast de straf vooral de oplossing van de onderliggende problematiek centraal. Een integrale aanpak hiervan kan bijdragen aan het herstel van de relatie tussen de (ex)partners en daarmee aan de veiligheid binnen het gezin. Uitkomst evaluatieDeze aanpak heeft volgens het evaluatierapport al het nodige opgeleverd. Zo is er meer informatie over de gezinssituatie beschikbaar voor de rechter tijdens de zitting en is er vaker een adviesrapportage van de reclassering beschikbaar dan in reguliere politierechter zaken. Verder worden de huiselijk geweld strafzaken in ‘combizittingen' binnen 3 maanden op zitting gepland, sneller dan bij reguliere politierechterzittingen. De gemiddelde doorlooptijden tussen pleegdatum en datum van uitspraak van de zaken op de huiselijk geweldzitting zijn ook lager dan bij zaken behandeld door de politierechter. Beter gehoordUit het rapport blijkt verder dat verdachten en slachtoffers zich tijdens de combizitting beter gehoord voelen, omdat er voor de combizittingen meer tijd wordt uitgetrokken en er meer ruimte is om alle emoties (die soms hoog kunnen oplopen) te kunnen uiten. Ook worden de interventies van de rechter beter op elkaar afgestemd. Volgens rechter Erik-Jan Stalenberg is dat alvast een positief gevolg van de pilot tot nu toe. ‘Vaak is een geweldsactie van een verdachte niet een op zichzelf staand iets, maar is het te plaatsen in een context. Op een integrale manier proberen wij zodanig beslissingen te nemen dat huiselijk geweld niet verder escaleert of zelfs helemaal stopt.'Vervolg pilotIn totaal heeft de rechtbank 28 huiselijk geweldzaken gecombineerd behandeld. Dit aantal is lager dan voor aanvang van de proef werd verwacht. Zaken waarin een strafzaak tegelijk met een civiele procedure behandeld kon worden, konden niet altijd gecombineerd worden vanwege termijnen en het ontbreken van toestemming. Procedures lopen niet altijd gelijk. Daarnaast geven verdachten en slachtoffers niet in alle gevallen toestemming voor een integrale behandeling. De pilot loopt nog door tot het eind van het jaar.Lees hier het volledige evaluatierapport van de pilot ‘Geïntegreerde aanpak huiselijk geweld'

Gerechtsgebouwen blijven geopend, rechtszaken gaan doorDe gisteren aangekondigde aanvullende maatregelen van de Rijksoverheid om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, hebben geen directe invloed op de doorgang van rechtszaken. Net als andere overheidsgebouwen met een publieke functie blijven gerechtsgebouwen toegankelijk.Gerechtsgebouwen zijn coronabestendig gemaakt en volgens de anderhalvemeternorm ingericht. De Rechtspraak benadrukt dat het belangrijk is dat mensen naar een zitting komen als ze opgeroepen zijn. Hiervoor zijn geen beperkingen opgelegd. Alleen als mensen – bijvoorbeeld vanwege gezondheidsredenen – niet in staat zijn hun zitting fysiek bij te wonen, wordt in overleg met het gerecht gezocht naar een passende oplossing, zoals een (deels) digitale zitting.MondkapjesEr geldt een dringend mondkapjesadvies in de publieke ruimten van alle gebouwen van de Rechtspraak. In de zittingszalen hoeft geen mondkapje gedragen te worden.Journalisten en publiekVoor journalisten en publiek blijft gelden dat zittingen na aanmelding kunnen worden bijgewoond. Per zaak wordt bekeken hoeveel journalisten en belangstellenden de zitting kunnen bijwonen. Publiek kan zich via het aanmeldformulier aanmelden. Als een zaak op veel belangstelling kan rekenen, wordt geprobeerd via bijvoorbeeld een videoverbinding meer mensen toegang te bieden.Meer informatie: themapagina coronavirus