Ruim 70 duizend bewindszaken werden vorig jaar gedigitaliseerd door de Rechtspraak. Het gaat om bijna de helft van alle bewindszaken die in 2018 werden behandeld door professionele bewindvoerders.Beschermingsbewind is een beschermingsmaatregel die door de rechter wordt opgelegd als iemand door bijvoorbeeld ziekte of een verstandelijke beperking niet meer goed voor zijn eigen financiën kan zorgen. Wie onder bewind staat mag niet meer zelf beslissen over zijn goederen en vermogen, maar wordt begeleid door een door de rechter aangewezen bewindvoerder. Dit kan een familielid zijn, maar ook een professional, zoals een stichting of een bewindvoerdersbureau. De rechter controleert of de bewindvoerder zijn werk goed en eerlijk doet, bijvoorbeeld via de zogenoemde ‘rekening en verantwoording' die jaarlijks bij de rechtbank moet worden ingediend. In 2018 werden bijna 29 duizend digitale rekeningen en verantwoordingen ingediend. DigitaalSinds november 2017 nodigt de Rechtspraak professionele bewindvoerders uit om digitaal te communiceren in bewindszaken. Dit gebeurt in een geleidelijk tempo, per kantoor. Meer dan 800 bewindvoerders werken inmiddels digitaal. De verwachting is dat het overgrote deel van de professionele bewindszaken in 2019 wordt gedigitaliseerd, afhankelijk van hoe snel nieuwe bewindvoerders en hun IT-leveranciers op het Rechtspraaksysteem kunnen worden aangesloten.Meer informatieDigitaal toezicht op bewindAlgemene informatie bewind

Rechters maken zich zorgen over een grote groep Nederlanders die met schulden kampt en daardoor telkens weer in juridische procedures verwikkeld raakt. Die procedures lossen de problemen vaak niet op, maar maken ze eerder erger. De Rechtspraak wil daar verandering in brengen, onder meer door de inzet van een speciale schuldenrechter, betere voorlichting en toegang tot de rechter en samenwerking met onder meer gemeentes.Complexe samenlevingRechters zien steeds meer mensen die zich moeilijk staande kunnen houden in onze complexe samenleving. Lang niet iedereen is in staat om de snelle informatisering en digitalisering bij te houden en tegenslagen (zoals het verlies van werk) te overwinnen. Als er betalingsachterstanden ontstaan, gaat het vaak snel bergafwaarts. Kleine schulden worden groot door de boetes, rente en incasso- en deurwaarderskosten die er bovenop komen. Het uitgangspunt is dat mensen niet willen betalen, terwijl ze dat veelal niet kunnen.1,4 miljoen huishoudensNederland telt inmiddels 1,4 miljoen huishoudens met dusdanige schulden dat er, na betaling van de vaste lasten en noodzakelijk aflossingen, te weinig overblijft voor de dagelijkse uitgaven. De mogelijkheden van schuldhulpverlening via de gemeente of de rechtbank zijn ondoorzichtig en er komt ingewikkeld papierwerk bij kijken. De meeste mensen met problematische schulden krijgen dan ook geen hulp en komen steeds dieper in het schuldenmoeras terecht. Goede voorlichtingOm dat te voorkomen wil de Rechtspraak onder meer de voorlichting sterk verbeteren. Schuldenaren en schuldeisers moeten op rechtspraak.nl makkelijk kunnen vinden wat ze kunnen verwachten van een gerechtelijke procedure. Daarnaast zou een schuldenfunctionaris in het leven geroepen kunnen worden (eventueel in samenwerking met gemeenten) die vragen over de gang van zaken bij de rechtbank beantwoordt, maar mensen ook kan doorverwijzen naar hulpverlening. Ook de rechter zou gebaat zijn bij meer informatie voordat hij aan een zaak begint. Nu is vaak niet bekend of iemand nog meer schulden heeft en of hij bijvoorbeeld onder bewind staat. Dat zou allemaal makkelijk vindbaar moeten zijn in een juridisch dossier, vergelijkbaar met het medisch dossier.SchuldenrechterEen speciale schuldenrechter kan alle zaken van een schuldenaar tegelijk behandelen, in het kader van schuldsanering. Zo'n rechter moet de mogelijkheid krijgen om slagvaardig in te grijpen, bijvoorbeeld door een betalingsregeling op te leggen of verplichte begeleiding door een budgetcoach of –beheerder. Ook na afloop van de schuldsanering, om terugval in de schulden te voorkomen. De schuldenrechter doet bij voorkeur meteen mondeling uitspraak, zodat de betrokkenen direct weten waar ze aan toe zijn en eventueel om uitleg kunnen vragen. De gemeente kan de schuldenrechter vragen om maatregelen te nemen als een lopende schuldhulpverlening spaak dreigt te lopen. VisieDe plannen maken deel uit van een visie die de Rechtspraak vandaag presenteert. Die bevat nog veel meer ideeën om rechtspraak over schulden effectiever te maken en de toegang tot de rechter te verbeteren. Daarvoor zouden bijvoorbeeld de griffierechten voor zaken met een belang van 500 tot 5000 euro omlaag moeten. Mensen met relatief kleine schulden zien hun schuld nu soms verdubbelen als ze een zaak verliezen en dus opdraaien voor die kosten. De komende tijd worden verschillende pilots gestart om de plannen handen en voeten te geven.Lees het hele visiedocument schuldenproblematiek en rechtspraak. (pdf, 271,2 KB)

Rechtszaken steeds complexer en daarmee tijdrovenderDe Rechtspraak kan zijn financiële problemen niet zelfstandig oplossen. Dit blijkt uit een vandaag gepubliceerd doorlichtingsonderzoek (pdf, 2 MB) dat is uitgevoerd in opdracht van de Raad voor de rechtspraak. Ook worden de financiële problemen volgens de onderzoekers vergroot omdat rechtszaken steeds complexer worden zonder dat daar extra geld tegenover staat. De Rechtspraak heeft te maken met forse tekorten op de begroting, mede veroorzaakt door een vertraagd digitaliseringsprogramma en een forse afname van het aantal rechtszaken. Daarbij gaf minister Dekker (voor Rechtsbescherming) eerder aan de Rechtspraak te willen houden aan de bezuinigingen van kabinet Rutte II (ongeveer 9 procent van de totale Rechtspraakbegroting) tenzij objectief vast komt te staan dat dit niet haalbaar is.Om een weg uit de financiële malaise te vinden liet de Raad de hele organisatie door onafhankelijke onderzoekers doorlichten. Hierbij werd onder meer gekeken naar mogelijke besparingen op de bedrijfsvoering en werd onderzocht of het veelgehoorde geluid dat rechtszaken steeds complexer worden, klopt. Zwaardere zakenUit het onderzoek blijkt dat rechtszaken in vrijwel alle rechtsgebieden de afgelopen jaren zwaarder en daarmee tijdrovender zijn geworden. De vergoeding die de Rechtspraak van de overheid per zaak krijgt, is daarvoor niet volledig aangepast. De Rechtspraak moet dus meer werk verzetten terwijl er geen extra geld tegenover staat. BedrijfsvoeringOp de bedrijfsvoering is verspreid door de organisatie wel geld te besparen, stellen de onderzoekers. Maar het gaat hierbij om relatief kleine besparingen, die er niet voor zullen zorgen dat de Rechtspraak zijn hoofd boven water kan houden. Daarnaast gaat het vaak om maatregelen die de Rechtspraak niet alleen kan nemen, maar waarbij ook andere organisaties moeten worden betrokken. LocatiesEr is 1 aanbeveling van de onderzoekers waar de Raad zich niet in kan vinden: geld besparen door het afstoten van rechtbanklocaties. De discussie hierover is enkele jaren geleden binnen en buiten de Rechtspraak al breed gevoerd, met als slotsom dat het afstoten van deze locaties de toegang tot de rechter voor burgers beperkt en daarmee niet wenselijk is. Ook heeft de politiek zich meerdere malen tegen dit soort maatregelen uitgesproken.Financieel gezondNaast het vandaag verschenen onderzoek liet de Raad eerder het financieringssysteem van de Rechtspraak onderzoeken. Het blijkt dat ook de manier van financiering de financiële problemen verergert. Op dit moment krijgt de Rechtspraak per zaak betaald. Bij een forse terugloop van het aantal rechtszaken betekent dit dat er veel minder geld binnenkomt terwijl vaste kosten gelijk blijven. Ook biedt het huidige systeem geen ruimte voor innovatie. De Raad is samen met minister Dekker op zoek naar een oplossing voor dit probleem. De onderzoekers van het vandaag verschenen rapport schatten het tekort van de Rechtspraak op ongeveer 50 miljoen euro per jaar. Dit bedrag loopt naar verwachting de komende jaren op. De Raad en minister gaan in gesprek over de vergoeding die de Rechtspraak de komende jaren krijgt. De resultaten van het doorlichtingsonderzoek zullen hierbij worden besproken.

In NRC Handelsblad en het Financieele Dagblad staat vandaag een rectificatie van een brief van de Raad voor de rechtspraak over de zaak Westenberg-Smit. Deze rectificatie is geplaatst omdat de Hoge Raad op 23 november 2018 definitief heeft vastgesteld dat een uitlating in een brief uit 2006 van de Raad aan een Tweede Kamerlid over deze kwestie onrechtmatig was. De volledige tekst van de rectificatie luidt als volgt:Ingevolge het arrest d.d. 7 maart 2017 van het Gerechtshof 's-Hertogenbosch rectificeert de Raad voor de rechtspraak hierbij zijn brief d.d. 3 mei 2006 aan de Tweede Kamerfractie SP.Deze brief, waarin is vermeld dat een advocaat – waarbij het niet onbekend was dat het om mr. H.J. Smit ging – aantijgingen had geuit van ernstige aard die het aanzien van de rechter, het ambt en de rechterlijke macht schaadden, bevat de beschuldiging dat het handelen van mr. Smit niet door de beugel kan en schadelijk is voor het functioneren van de rechtspraak. Die beschuldiging was onnodig diffamerend en onvoldoende gefundeerd en is later ook onjuist gebleken. Bij voormeld arrest heeft het Gerechtshof 's-Hertogenbosch deze beschuldiging onrechtmatig geacht jegens mr. Smit. Mr. Smit is door die beschuldiging in zijn eer en goede naam aangetast. De Raad betreurt de schade aan de reputatie en goede naam van mr. Smit. Raad voor de rechtspraak Mr. F.C. Bakker, voorzitterMeer informatieMeer informatie over waar de zaak precies over gaat en waarom de Raad moet rectificeren is te lezen in de uitgebreide toelichting op de rectificatie.

Afgelopen jaar meer dan 600 verzoekenOok vorig jaar heeft de rechter weer meer verzoeken gekregen om voornamen te wijzigen. In 2018 werd 608 keer toestemming gevraagd om een voornaam te laten aanpassen. Een stijging van meer dan 20 procent in vergelijking met 2015, toen nog maar 503 verzoeken werden ingediend. Er is geen duidelijke verklaring voor de stijging. Civiel rechter Nienke de Waele van rechtbank Gelderland legt uit hoe een voornaam wijzigen werkt: 'Als rechter wil je vooral weten wat de reden is dat iemand zijn voornaam wil veranderen.'Aantallen voornaamswijzigingen 2015-20182015: 5032016: 5832017: 5762018: 608Waarom moet je naar de rechtbank om je voornaam te veranderen?In de wet staat dat als je een andere voornaam wilt, je naar de rechter moet. Dat staat in artikel 4 van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Het is niet wenselijk dat je gemakkelijk van naam kan veranderen, want je voornaam staat in je geboorteakte in de openbare registers van de burgerlijke stand. Daarin staan de officiële gegevens van de overheid over burgers zoals bijvoorbeeld je leeftijd, wie de ouders zijn en dus ook welke namen iemand heeft. Als je echt je naam wil veranderen moet je een advocaat vragen voor jou zo'n verzoek tot wijziging aan de rechter te doen. De rechter gaat dat verzoek dan beoordelen.Aan welke voorwaarden moet een voornaamwijziging voldoen? Je moet er wel een goede reden voor hebben. Op zich heb je behoorlijk veel vrijheid om een andere voornaam te kiezen, het hoeft zeker geen veelgebruikte naam te zijn. Maar het is ook weer niet dat je zo maar elke naam kan kiezen. Je mag bijvoorbeeld niet een duidelijke achternaam als voornaam nemen, zoals Janssen. Maar je hebt natuurlijk achternamen die ook gebruikelijk zijn als voornamen en dan mag het weer wel, zoals Antonia. In de wet staat verder nog dat een ongepaste naam niet mag, zoals een scheldwoord. Een ongepaste naam zal dus door een rechter worden geweigerd.Wat voor redenen geven mensen om hun voornaam te veranderen?Dat is erg verschillend. Soms zijn het emotionele redenen, soms heel praktische. Zo komt het voor dat ouders die een kind hebben geadopteerd graag een eigen voornaam aan hun kind willen geven. Bij een transgender die van geslacht is veranderd is een voornaamswijziging ook gebruikelijk. Maar het kan natuurlijk ook zijn dat iemand vervelende ervaringen heeft met iemand, daarnaar vernoemd is en dus die naam niet meer wil dragen. Er worden ook heel praktische redenen opgegeven zoals iemand met precies dezelfde initialen als zijn vader, waardoor post fout aankwam en een stewardess die met andere voornamen in haar paspoort stond en daardoor soms gedoe kreeg op luchthavens. Waar het op neerkomt is dat je voornaam iets heel persoonlijks is, waar je je hele leven dagelijks mee te maken hebt. Het is voor mensen heel belangrijk dat je je daar goed bij kunt voelen.Wanneer kan een wijziging echt niet doorgaan?Dat komt echt heel zelden voor. Ik weet dat er bij de rechtbank ooit een verzoek binnen kwam van iemand die enorm fan was van een personage van een film. Ik kan zijn echte naam natuurlijk niet noemen, maar wel een voorbeeld. Laten we zeggen dat hij 'Robert Boa' heette. Die wilde zijn voornaam laten wijzigen in Rocky Bal, omdat hij zo'n grote fan was van Rocky. Op het eerste gezicht lijkt het grappig maar toch viel het onder de categorie 'ongepast'. In het dagelijkse leven gaat zo iemand daar ook hinder van ondervinden. Die voornaam is toen door de rechter geweigerd.

De Rechtspraak gaat een groot aantal digitale asiel- en bewaringszaken archiveren. Het gaat om zo'n 15.000 afgesloten zaken. Deze worden vanaf 24 januari 2019 overgeplaatst naar het Centraal Digitaal Depot bij de Justitiële Informatiedienst (JustID). Dossier alsnog inzien?Een dossier dat is gearchiveerd, kunnen partijen niet meer raadplegen via Mijn Rechtspraak. Wel kunnen zij een dossier of stukken daaruit opvragen via het Rechtspraak Servicecentrum. De meeste advocaten en de IND hebben het dossier al gedownload voor eigen dossiervorming. Partijen ontvangen dan ook geen notificatie via Mijn Rechtspraak dat het dossier gearchiveerd wordt.Archivering digitale zakenIn februari 2018 testte de Rechtspraak het systeem om digitale dossiers over te plaatsen naar het Centraal Digitaal Depot. Na de archivering van de 15 duizend zaken worden nieuwe zaken voortaan automatisch gearchiveerd. Zaken blijven voortaan in Mijn Rechtspraak beschikbaar tot minimaal 6 maanden nadat de beroepstermijn is verstreken of nadat uitspraak is gedaan in hoogste instantie. Na die tijd stuurt de Rechtspraak alle dossierstukken, zaakgegevens en het zaakverloop naar de digitale archiefkast bij de Justitiële Informatiedienst (JustID).

Verslag van een rechtszittingSommige leerlingen duiken onder tafel, anderen hollen verward door het klaslokaal. ‘Hij gaat ons vermoorden', roept een doodsbange leerling. Leraren zetten zich schrap. Mehmed* is namelijk verhaal komen halen bij de school over het onrecht dat zijn nichtje die ochtend zou zijn aangedaan. ‘Ik vermoord jullie allemaal; ik ga jullie allemaal pakken. Het is mijn eer', roept Mehmed, terwijl hij door het Rijswijkse Van Vredenburg College dendert.Mehmed wijst dreigend naar het klaslokaal van zijn nichtje. ‘Ik ga jullie allemaal vermoorden.' Leraren hebben Mehmed (20) herkend - hij heeft op het Van Vredenburg College gezeten - en manen hem te vertrekken. Een vermetele docent grijpt de flinkgebouwde Mehmed vast en probeert de klasdeur voor hem gesloten te houden. Pas dan dringt een oud-docente wiskunde tot Mehmed door en komt hij tot bedaren. ‘Nu mijn school uit, je maakt de kinderen bang.' Mehmed druipt af, wordt door de politie ondervraagd en krijgt onmiddellijk een gebiedsverbod.HoofddoekMinder dan 3 maanden na het angstwekkende tafereel op de Rijswijkse school, zit Mehmed in zaal E2 van de Haagse rechtbank. ‘Ik begrijp dat het allemaal te maken had met uw nichtje, dat ruzie had met een klasgenote die de hoofddoek van haar hoofd had getrokken. Dat schoot bij u kennelijk in het verkeerde keelgat', zegt politierechter Natalia Lubbe. ‘Maar het opvallende is dat u de politie hebt verteld dat u niet boos was toen u naar school reed. Waardoor sloegen de stoppen door?' Dat was toen zijn nichtje op school begon te huilen, zegt Mehmed. ‘En het was niet eens boosheid, het was meer verdriet. Er is geen man in haar gezin. Ik vind dat ik voor haar moet opkomen.' ‘En wat wilde u op school doen, in uw verdriet?', vraagt de politierechter. ‘Ik wilde de klas vertellen dat ze mijn nichtje niet moeten pesten. Ze moeten haar serieus nemen. Ik weet dat kinderen elkaar pesten, maar mijn nichtje wordt altijd gepest.'KeelMehmed wekt op die 14e september niet de indruk dat hij in de klas een beheerst betoog over pesten op het Van Vredenburg College wil geven. Hij is al schreeuwend op zoek naar het meisje dat de hoofddoek van zijn nichtje heeft gegrepen en slaat op ramen en schopt tegen deuren. De docent die voorkomt dat Mehmed het lokaal in kan, belandt uiteindelijk met lichte kwetsuren bij de huisartsenpost. Mehmed kan zich niet herinneren dat hij heeft gedreigd iedereen te zullen vermoorden en gevochten heeft hij ook niet. ‘Er werd aan mij getrokken en iemand greep mij bij mijn keel. Ik herinner mij dat ik iemand heb weggeduwd, maar ik heb niemand geslagen. Ik heb ook niemand zien vallen. Als dat was gebeurd, dan zou ik hem meteen een hand hebben gegeven en overeind hebben geholpen.' AnoniemToch zit de angst er goed in op school. De leraar met wie Mehmed ‘in de slag' was, wil alleen anoniem aangifte doen en andere leraren durven helemaal niets te zeggen. ‘Ze zijn bang om aangifte te doen, kunt u dat begrijpen?' Eigenlijk niet, zegt Mehmed. ‘Ze zijn misschien bang omdat ik zwaargebouwd ben, maar ik ben niet gewelddadig. Ik had graag mensen uitgenodigd om dat hier te zeggen. Zo kennen ze mij ook niet op school. Ik weet wel wie anoniem wil blijven. Ik ken iedereen op school. Hij hoeft niet bang te zijn voor mij.' Dat de leraren en leerlingen doodsbang waren toen hij tierend door de school liep, kan Mehmed wél begrijpen. ‘Ik wilde ze niet bang maken, maar het zijn kinderen. Als ze zoveel herrie horen, begrijp ik dat ze bang zijn en dekking zoeken.'Schuim‘U zegt vandaag dat u de kinderen niet bang wilde maken, maar tegen de politie hebt u gezegd dat u ze juist wél bang wilde maken. Ze moesten schrikken, want dan zouden ze niet meer pesten', merkt officier van justitie Jolette Boon op. Dat is niet zo, zegt Mehmed nu. ‘Ik wilde dat iedereen rustig in de klas zou gaan zitten, waarna ik mijn verhaaltje kon doen.' Zo gedroeg hij zich allerminst, vindt de officier van justitie. ‘Mijnheer heeft de leerlingen en de docenten met de dood bedreigd. Het schuim stond hem op de mond, verklaarde iemand. Mijnheer was razend en had maar 1 doel: de kinderen angst aanjagen. Dat is hem gelukt. Ik kan goed begrijpen dat iedereen ontzettend bang was.1 docent, die uit angst voor de verdachte onbekend wil blijven, liep letsel op. Dat kwam door een duw van de verdachte. Dat blijkt uit de verklaringen, camerabeelden en foto's van het letsel.' Mehmed verdient voor zijn ‘buitensporige en absurde' gedrag (bedreiging, mishandeling en lokaalvredebreuk) een werkstraf van 60 uur.GeluidMehmed verdient hooguit een vermaning voor het niet willen verlaten van de school, maar niet voor bedreiging en mishandeling, vindt raadsvrouw Melanie Schulpen. Mehmed heeft niemand bedreigd en niemand mishandeld. ‘Hij geeft toe dat hij boos was en op de raamkozijnen heeft geslagen, maar cliënt ontkent stellig dat hij heeft gedreigd iedereen te zullen vermoorden. De kinderen hebben niets opgeschreven over doodbedreigingen en de camerabeelden zijn zonder geluid.' Wie waar op school zou zijn mishandeld door Mehmed is volgens advocaat Schulpen ook onduidelijk. De camerabeelden en de foto's van het letsel zeggen daar volgens haar niets over. Blijft over dat hij de school niet wilde verlaten toen hem dat werd opgedragen. Mehmed wil 6 maanden naar Turkije voor een ‘afvaltraining', maar als de politierechter hem een werkstraf geeft, ‘dan zal hij die zeker uitvoeren', zegt raadsvrouw Schulpen. ‘Hij ontloopt zijn verantwoordelijkheid niet.'VuistDat is maar goed ook, want politierechter Lubbe vindt dat Mehmed wel degelijk leerlingen en docenten van het Van Vredenburg College met de dood heeft bedreigd. ‘Erger kan het wat mij betreft niet: kinderen bedreigen in een school. U sloeg met uw vuist tegen ramen en deuren en u wees naar een klas met de woorden “ik vermoord jullie allemaal”. Verschillende getuigen hebben dat verklaard. Dat de leerlingen dit niet hebben opgeschreven, wil niet zeggen dat u die woorden niet hebt gebruikt.' Mehmed heeft zich ook schuldig gemaakt aan lokaalvredebreuk door niet te luisteren naar de opdrachten om te vertrekken. Met de vermeende mishandeling ligt dat anders. Die kan niet worden bewezen, vindt de politierechter. ‘Een duw kan onder bepaalde omstandigheden een mishandeling opleveren, maar uit het dossier blijkt niet dat u door te duwen de leraar met opzet hebt verwond, en ook niet dat u het risico daarop nam.' Mehmed krijgt een werkstraf van 40 uur. * Mehmed is niet zijn echte naam.

Elke rechtbank kan politiezaken goed behandelenElke rechtbank in Nederland kan zaken die gaan over het gebruik van geweld door politieagenten op dit moment al goed behandelen. Het is daarom niet nodig om dit soort zaken te concentreren bij een rechtbank. Dit zegt Kees Sterk, lid van de Raad voor de rechtspraak, vandaag tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. SpreidingDe Raad is niet mordicus tegen het plan van de minister om rechtszaken over het gebruik van geweld door politieagenten te concentreren op één plek, maar wil er wel op wijzen dat spreiding van rechtszaken ook een doel dient: het uitgangspunt bij rechtspreken is dat alle rechtbanken alle zaken behandelen. De spreiding van rechtbanken over het land zorgt voor een goede bereikbaarheid en waarborgt daarmee de toegankelijkheid van rechtspraak. Dat is niet alleen belangrijk voor de betrokken agenten, maar ook voor mogelijke slachtoffers en nabestaanden. Klein aantalOok geeft Kees Sterk aan dat het om een erg klein aantal zaken per jaar gaat, die over het algemeen niet dusdanig complex zijn dat daarvoor bijzondere rechterlijke expertise nodig is. Ook krijgen rechters in andere zaken dan tegen politieagenten vraagstukken voor over de uitoefening van politiegeweld. Het is belangrijk dat rechters deze zaken vanuit de verschillende invalshoeken kunnen bekijken en beoordelen.In gesprek Rechters lopen regelmatig een dag met politieagenten mee om te ervaren onder welke omstandigheden zij hun werk moeten doen. Ook wordt tijdens de opleiding van rechters aandacht besteed aan de bijzondere rol van politieagenten. Toch roepen rechtelijke uitspraken over geweld door, maar ook tegen, politiemensen soms vragen op. Daarom ging rechter Jan Moors onlangs in gesprek met Ruud Verkuijlen (Politie Nederland, programmamanager geweld tegen politieambtenaren).

Nieuwe voorzitter Raad voor de rechtspraak pleit voor betere toegang tot de rechter‘Als ons rechtssysteem optimaal functioneert, is de rechter altijd in de buurt. Toch weten u en ik dat het niet altijd zo werkt.' Henk Naves, de nieuwe voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, pleit vandaag in zijn nieuwjaarstoespraak voor verbetering van de toegang tot de rechter door onnodige drempels weg te nemen.DrempelsOp dit moment is de rechter niet altijd goed bereikbaar, stelt Naves. Bijvoorbeeld omdat zaken buiten de rechter om worden afgedaan of niet vooraf, maar juist achteraf aan de rechter worden voorgelegd. ‘De beweegredenen zijn nobel, vaak wil men het proces versnellen en de rechter ontlasten. Maar is het niet juist de rechter die – met zijn mogelijkheden tot maatwerk, rekening houdend met alle omstandigheden van het geval – hierover zou moeten gaan?' De voorzitter van de Raad vindt het in dit licht een goede zaak dat het kabinet werk wil maken van het verlagen van de griffierechten (de kosten om een rechtszaak te kunnen voeren). Ook de toekomstige rol van de rechter bij de beoordeling van megaschikkingen is een voorbeeld waarbij de toegang tot de rechter wordt hersteld, vindt Naves.VerantwoordelijkheidMaar ook de Rechtspraak zelf moet zijn verantwoordelijkheid nemen om de toegang tot de rechter te verbeteren. Zo verwachten mensen dat ze hun zaken online kunnen regelen. Daarom werkt de Rechtspraak stap voor stap toe naar volledige digitale toegankelijkheid. Maar goede toegang betekent volgens Naves ook: snelle toegang. Daarom blijft de aanpak van de doorlooptijden (de tijd die het kost om een rechtszaak te voeren) prioriteit. Risico's nemenNaves gaf in zijn toespraak aan waarom laagdrempelige toegang tot de rechter zo belangrijk is voor een maatschappij. Als mensen weten dat ze altijd bij een onafhankelijke en onpartijdige rechter terecht kunnen, durven ze risico's te nemen. Het gaat om erg wezenlijke zaken, zoals het sluiten van contracten tussen bedrijven. Maar iemand durft bijvoorbeeld ook de verandering van een bestemmingsplan aan te vechten, omdat hij weet dat de stem van een burger voor de rechter net zoveel waard is als die van de overheid. Toegankelijk en effectiefIn zijn toespraak noemt Naves tal van initiatieven waarmee de Rechtspraak probeert het werk van de rechter zo toegankelijk en effectief mogelijk te maken. ‘Neem de Haagse wijkrechter. Een rechter die middenin de wijk, in samenwerking met de gemeente, ruziënde partijen bij elkaar brengt. Snel, goedkoop en vooral érg dichtbij.' Maar ook de vernieuwde aanpak van huiselijk geweld door de rechtbank Rotterdam en tal van lokale organisaties, en de plannen voor een community court van de rechtbank Oost-Brabant werden genoemd. Geen onrecht accepteren‘De wereld van het recht is dynamisch en de eisen die de maatschappij stelt, zullen altijd veranderen. Wij moeten aanvoelen wat een veranderende samenleving van ons vraagt.' Naves vraagt daarom de maatschappelijke partners van de Rechtspraak om hierover mee te denken. ‘Zodat we samen blijven zoeken naar manieren waardoor niemand onrecht hoeft te accepteren.'

Vijf rechters over de toegankelijkheid van de Rechtspraak Wat is er nodig om de rechtspraak ook in 2019 goed toegankelijk te houden voor iedereen? 5 rechters vertellen wat zij zelf doen om toegankelijk te zijn en wat hun wensen zijn om rechtspraak nog beter toegankelijk te maken. De Rotterdamse regelrechter Wim Wetzels vertelt bijvoorbeeld over hoe het mogelijk is om eenvoudiger en sneller een probleem voor te leggen aan de rechter. Betere toegang noodzakelijkVoorzitter Henk Naves stelde gisteren in zijn nieuwjaarsspeech dat betere toegang tot de rechter noodzakelijk is. ‘Als ons rechtssysteem optimaal functioneert, is de rechter altijd in de buurt. Toch is de rechter op dit moment niet altijd goed bereikbaar. De beweegredenen zijn nobel, vaak wil men het proces versnellen en de rechter ontlasten. Maar is het niet juist de rechter die – met zijn mogelijkheden tot maatwerk, rekening houdend met alle omstandigheden van het geval – hierover zou moeten gaan?', zo stelde Naves. Eigen verantwoordelijkheidDe Rechtspraak neemt zelf ook verantwoordelijkheid om de toegang tot de rechter te verbeteren. Zo zijn er verschillende initiatieven waarmee de Rechtspraak probeert het werk van de rechter zo toegankelijk en effectief mogelijk te maken. Ook werkt de Rechtspraak stap voor stap toe naar volledige digitale toegankelijkheid. De aanpak van de doorlooptijden (de tijd die het kost om een rechtszaak te voeten) blijft ook in 2019 prioriteit.